داستانهای متناقض از آرامگاه پوریای ولی دو محل دفن و آزمایش عجیب DNA
لذت سفر: پوریای ولی در حالی به دو آرامگاه منسوب در ایران و ازبکستان پیوند خورده که داستانهای متناقض درباره ی محل دفنش، پژوهش های ناکام و آزمایشDNA این چهره تاریخی را به موضوعی پیچیده مبدل کرده است.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ «پوریای ولی» قهرمان نامداری بوده که درباره ی او داستانهای مختلفی در ایران و ازبکستان روایت شده است. فیلم های مختلفی ساخته و انیمیشن هایی نیز درباره ی این شخصیت اهل تصوف ساخته شد. پوریای ولی را به اسامی دیگری مانند محمود خوارزمی و پریار هم می نامند او پهلوان، صوفی و شاعر فارسی زبان است که در ورزش های زورخانه ای نیز پیشینه زیادی داشته و نام آور بوده است. آن طور که او را با نام پهلوان می شناسند و در شعر به قتالی تخلص می کرد.
کمال الدین حسین گازرگاهی، مؤلف مجالس العشاق، که نزدیک ترین تذکره نویس به زمان پوریای ولی است، لقبش را پریار یاد کرده است. نویسنده کتاب «تاریخ ورزش باستانی ایران، زورخانه» بر این نظر است که پوریا تلفیقی از دو کلمه پری و یار است و بر کسانی اطلاق می شده که در انجام کارهای اعجاب انگیز ممتاز بوده اند. در منابع فارسی زبان می گویند که پیشه او پوستین دوزی بوده ولی در منابع ازبکی گفته می شود که او فرزند پوستین دوز بوده است. نویسندگان مختلفی درباره ی زادگاه او اختلاف نظر داشته اند. برخی او را از مردم اورگنج (از شهرهای خوارزم)، تعدادی از مردم گنجه و برخی دیگر، برمبنای طوماری قدیمی به جا مانده از دوره صفوی، او را از مردم سلماس و خوی دانسته اند. در مورد این که پهلوان پوریای ولی در خوی زندگی کرده و در همین شهر و در گورستان مشهور به «پیرولی» دفن شده است گفته می شود که ۵ سند مهم تاریخی وجود دارد که به آن اشاره می کند. در یک طومار قدیمی که در عهد صفویه و حدود ۴۰۰ سال قبل بر روی پوست آهو نوشته شده، صراحتاً آمده است که پهلوان پوریای ولی از شهرستان خوی بود. متن کامل و تصویر این طومار در کتاب «ورزش باستانی ایران» نوشته دکتر پرویز ور جاوند آمده است. در کتاب «مرآت الشرق» (که اخیراً از طرف کتابخانه آیت الله مرعشی انتشار یافته و شامل شرح حال ۶۸۴ تن از دانشمندان شیعه در قرن های ۱۳و۱۴ هجری قمری است) زندگینامه پهلوان پوریای ولی و وجود مزارش در گورستان «پیرولی» خوی ذکر شده است. همین طور برخی دیگر آرامگاهش را در شهر خیوه در استان خوارزم ازبکستان می دانند برخی هم هستند که این آرامگاه را متعلق به پسرش دانسته اند. به هر روی این مقبره یک مجموعه فرهنگی و تاریخی در ازبکستان است که نه فقط بسیار بزرگ و با شکوه تولید شده بلکه گفته می شود اینجا قبلاً همان کارگاه پوستین دوزی او بوده است. در شهر خوی نیز آرامگاهی وجود دارد که منسوب به پوریای ولی است. این آرامگاه شامل یک سنگ قبر و ستون هایی در اطرافش و تعدادی قبور در اطراف این قبر است. این آرامگاه در بین مردم خوی و البته ایران جایگاه ویژه ای دارد.
مدیریت شهری خوی در طرح ساماندهی، قبرهای تاریخی یا قدیمی این گورستان را تخریب و به اصطلاح ساماندهی کرده و تمام این محوطه را یکسان سازی کرده است و متاسفانه تعدادی از سنگ قبرهای قدیمی نیز از بین رفته است. همین طور در اطراف این مجموعه مقرر است زورخانه دوم شهر خوی نیز ایجاد شود.
درباره ی این آرامگاه حرف و حدیث بسیار است برخی آنرا منسوب به پوریای ولی می دانند و برای آن سندی در رد یا تأیید ندارند. چند سال پیش در اوایل دهه ۹۰ یک مقام مسئول در سازمان میراث فرهنگی وقت با عنوانی ناشناس به یکی از رسانه های کشور گفته بود که سازمان میراث فرهنگی مطالعاتی را درباب پژوهش در منابع تاریخی و صحت انتساب این مزار به پوریای ولی آغاز نموده و مقرر است بعد از انجام این مطالعات، عملیات کاوش و دیرینه شناسی را از محل مزار آن پهلوان بزرگ به عمل آورد. این منبع مطلع با تأکید بر ضرورت انجام آزمایش DNAگفته بود: پس از در طول این مراحل، آزمایش های DNA بین جسد پوریای ولی و محمود، واقع در خوارزم که طبق منابع تاریخی نسبت فرزندی و پدری بین آنها وجود دارد، به عمل خواهد آمد.
منتها این صحبت هیچ گاه تأیید نشد و سازمان میراث فرهنگی وقت هم آنرا تأیید یا تکذیب نکرد و اگر پژوهشی هم انجام شده باشد، هیچگاه نتیجه آن منتشر نشد. البته که انجام چنین آزمایشی نا ممکن به نظر می آید چون در منابع بسیاری او را دارای فرزند ندانسته اند. بعضی می گویند آرامگاه شهر خیوه محل آرامش پسر پوریاست و برخی دیگر می گویند خود پوریای ولی است. که اگر چنین هم باشد یعنی اگر این آرامگاه متعلق به پسر پوریای ولی باشد نه حال بعد از این همه سال از درگذشت «پوریای ولی» چیزی جسدی از او مانده و نه پسری که ممکن بوده وجود داشته باشد تا بتوان دی ان ای آنها را با هم تطبیق داد. بدین سبب نمی توان چنین آزمایشی را انجام داد و این گفته از اساس کذب است. همین طور چند سال پیش نماینده شهر خوی در مصاحبه ای از تلاش افغانستان برای تصاحب پوریای ولی آگاهی داده بود ولی تابحال گزارش رسمی منتشر نشده است.
با اینحال آرامگاه منسوب به پوریای ولی در شهر خوی حال یکی از جاذبه های گردشگری شهر است و رییس و اعضاء شورای شهر خوی تصمیم دارند آنرا به عموم مردم بیشتر معرفی کرده و با همکاری اداره میراث فرهنگی شهرستان خوی و شهرداری برنامه های مختلفی را برای معرفی پوریای ولی برگزار کنند همچون برگزاری مسابقات کشتی پهلوانی. در این زمینه سجاد چهره آرا، رییس شورای اسلامی شهرستان خوی اظهار داشت: در شورای شهر و شهرداری برای بودجه ۱۴۰۴ اعتبار لازم درنظر گرفته شده است. هدف ما این است که خوی به عنوان زادگاه پهلوانان، در شأن پوریای ولی، مجهز به مجموعه ای زورخانه ای و فرهنگی شود. حتی درنظر داریم قسمت های چسبیده به مزار را خریداری نماییم و در جنب مقبره، زورخانه ای به نام خود او تأسیس شود. مرحله دوم را در سال ۱۴۰۴ شروع خواهیم کرد ما این پروژه را شروع کردیم تا به جهانیان نشان دهیم پوریای ولی در خوی آرمیده و مقبره اش اینجاست. درست مثل پروژه مقبره شمس تبریزی که حال غائی شده است. وی با اشاره به برنامه های فرهنگی و ورزشی اخیر در اطراف مقبره ادامه می دهد: چند دوره مسابقات ملی کشتی را اینجا برگزار کردیم، بتازگی نیز مسابقات بین المللی بوکس با حضور ۹ تیم خارجی، تیم ملی امید و تیم استان آذربایجان غربی اجرا شد. همه این اقدامات گام هایی در راستای اثبات مزار پوریای ولی در خوی هستند.
منبع: enjoytrip.ir
از این مطلب لذت سفر خوشتان آمد؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان لذت سفر در مورد این مطلب