دبیر کمیته طبیعت گردی گفت:میزبانان مناطق گردشگری نقششان را در کاهش چالش های ناشی از جنگ بسیار خوب بازی کردند همین باید عاملی باشد تا مردم هم نقش سازنده در کاهش مشکلات جوامع میزبان ایفا کنند.
محمد جهانشاهی دبیر کمیته ملی طبیعت گردی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر بیان نمود: جنگ فرصت خوبی بود تا درک بهتری نسبت به ارزش ها و کارکردهای گردشگری در کشورمان داشته باشیم. این مساله از جنبه های مختلف قابل بررسی است و ما باید بعنوان یک راهبرد مهم در توسعه کشور به آن نگاه نماییم. بستری که اگر جدی گرفته شود یکی از مهم ترین داشته های هر ملت و کشوری در خوشی و ناخوشی است.
وی اظهار داشت: وقتی از گردشگری صحبت می نماییم منظورمان فقط زنجیره خدمات و زیرساخت های فیزیکی نیست، دامنه ای گسترده تر را مد نظر داریم که در آن، مباحث فرهنگی و الگوهای رفتاری هم تعریف می شود و شکل می گیرد.
جهانشاهی بیان نمود: طی جنگ دوازده روزه، شاهد یک موج ناگهانی جمعیتی از مقاصد پر تنش بخصوص کلانشهر تهران به خارج شهر بودیم. مقصد اول هم مناطق شمالی کشور بود. استانهای مازندران و گیلان طی حداقل ۶۰ سال قبل بخصوص بعد از دهه های ۳۰ و ۴۰ که صنعت خودرو سازی در کشور گسترش پیدا کرد، تجربه میزبانی انبوه را متناسب با جمعیت این استان ها و جمعیت کشور داشته اند. امروز به همین واسطه می بینیم مثلا بیشتر از ۶۰ درصد درآمد و اشتغال مازندران در ارتباط با بخش خدمات است و گردشگری سهم جدی در این بخش دارد. وجود بیشتر از ۱۰۰ هزار اقامت گاه غیر رسمی در مازندران، نشانه ای از ارتباط معنادار گردشگری با معیشت و زندگی مردم این استان دارد. در استان گیلان هم به تناسب، شاهد همین شرایط هستیم.
کمترین چالش در بزرگترین جابه جایی موقت جمعیتی
وی اضافه کرد: روندهای گردشگری در دو بخش رسمی و غیر رسمی بخصوص در مناطق شمال کشور، امروز وضعیتی را رقم زده که می بینیم. در مواجه با یکی از بزرگترین جا به جایی های موقتی جمعیتی در تاریخ کشور، شاهد کمترین چالش بودیم و دیدیم که در محیط های پیرامون، به فراخور امکانات گردشگری، جمعیت مسافر پوشش داده شد و اوج جمعیت را اول مازندران و بعد گیلان میزبانی کردند. استانهای قزوین، سمنان و گلستان و بعدتر البرز هم هر کدام سهمی ایفا کردند. هر چند شاهد بودیم در دیگر استان ها هم فعالان گردشگری بخصوص در قسمت اقامت، تسهیلات مختلفی تا سطح کاهش هزینه ها گاه تا ۵۰ درصد اعلام آمادگی کردند حتی در استان کرمان از سوی فعالان این بخش بخصوص بومگردی ها، اقامت مجانی درنظر گرفته شد. وجود این امکانات همواره نقطه قوتی برای کشورهاست.
نقش هتل ها در کاهش بحران
وی به عرضه مثالی پرداخت و اظهار داشت: در زلزله سال ۱۴۰۱ ترکیه که خسارت های سنگینی در استانهای جنوبی این کشور داشت، هتل ها و امکان موجود گردشگری نقش زیادی در کاهش چالش ها و بحران های ناشی از آوارگی و بی سر پناهی مردم داشتند. در آنتالیا بیشتر از ۲۰۰ هتل در سرپناه دادن به زلزله زدگان نقش مهمی ایفا کردند. نقشی که گردشگری کشور ما در جنگ ۱۲ روزه ایفا کرد را باید جدی تر بنگریم و در مقابل این میزبانی، وقتش رسیده، مردمی که بعنوان مسافر و توریست در این مناطق حضور چند روزه ای دارند، درک بهتری از شرایط جامعه میزبان خود داشته باشند. ما در زمان جنگ، شاهد افزایش تعامل و حمایت های جمعی در سطح کشور بودیم، این دست آورد مهمی است که میتوان بر اساس همین نگرش، فرهنگ عمومی جامعه را بسمت بهبود شاخصهای پایداری سوق داد.
عضو سابق انجمن جهانی طبیعت گردی با اشاره به اینکه این شرایط نشان داد که سیاستگذاران و برنامه ریزان باید حمایت جدی تری از توسعه گردشگری در کشور بخصوص گردشگری پایدار داشته باشند اضافه کرد: مازندران و گیلان، اصلی ترین کانون های تجمع مسافران این ایام بودند. پیش تر هم روال بر همین مدار بوده است. ما حالا در این دو استان که جزو اصلی ترین مقاصد گردشگری کشور هستند، مشکلات جدی داریم که پایداری در قسمت های مختلف بخصوص محیط زیستی را با چالش های جدی مواجه کرده است. تولید بیشتر از ۵۰۰۰ تن زباله در روز در شرایط عادی، روی دست نهادهای خدماتی و بخصوص شهرداری های این استان هاست. این مقدار با افزایش جمعیت گردشگران و مسافران در بعضی نقاط تا ۲ برابر هم افزایش می یابد و این در حالیست که به سبب شرایط طبیعی مناطق شمالی و محدودیت هایی که وجود دارد، وادار به دفن بخش عمده ای از این پسماندها در نقاط جنگلی هستیم.
وی خاطرنشان کرد: مساحتی بیشتر از ۲۰۰ هکتار از جنگل های شمال حالا محل دپو و دفن زباله های استانهای گیلان و مازندران هستند. چالش که در سه دهه گذشته علاوه بر مشکلات زیست محیطی، عامل برخی مشکلات جدی اجتماعی و تنش های محلی و بعضاً استانی شده است. امروز بحث مدیریت پسماند در مازندران بخصوص در روستاهای این استان که حداقل روزی ۱۰۰۰ تن تولید پسماند دارند درحال تشکیل است بخصوص بحث تفکیک از مبدا که در بیشتر از ۷۰۰ روستای این استان درحال اجراست. گردشگران و مسافرانی که به این استان ها سفر می کنند باید نسبت به این مقوله و مسائلی از این دست آگاه باشند.
جهانشاهی بیان نمود: امروز بحث ما این مناطق است چون که نقش خویش را در کاهش چالش های ناشی از جنگ خیلی خوب بازی کردند و همین مساله باید عاملی باشد تا مردم ما در مقابل، نقشی سازنده در کاهش مسایل و مشکلات جوامع میزبان خود داشته باشند. بحث پسماند و زباله چالشی جدی در استانهای شمالی است و در دیگر نقاط کشور هم شاهد چالش های جدی دیگری بخصوص در ارتباط با آب داریم. کاهش ۴۰ درصدی بارندگی های کشور نسبت به میانگین دراز مدت و استمرار خشکسالی در کشور که در بعضی مناطق به مرحله چهارم یعنی بروز تأثیرات جدی اقتصادی و اجتماعی رسیده، زنگ هشداری برای ما در گردشگری کشور باید باشد چون که در صورت درک بهتر موضوع، ما یک چرخه از خدمات و یک جمعیت بزرگ از مردم را داریم که در گردشگری و بعنوان گردشگر، نقش بهبود بخش دارند تا مولد و تسریع دهنده ناپایداری در شاخصها.
وی اضافه کرد: امروز باید توجه جدی تری به توسعه گردشگری پایدار داشته باشیم. گردشگری سبز و ترویج مدیریت سبز در گردشگری کشور، عامل مهم و مؤثری در بهینه سازی مصرف منابع، افزایش تعامل بین گردشگران و جوامع محلی و بهبود شاخصهای پایداری است و جدا از مؤثر بودن، اجبار حرکت در این راه است.
این کارشناس گردشگری بیان نمود: یکی از مهم ترین ابزارها که می تواند نقش کارکردی در جهت دهی به روندهای معمول و فعلی دارند، پلت فرم های گردشگری بخصوص آن دسته که رزرو آن لاین دارند هستند. روند رو به رشد استفاده از این پلت فرم و فضای ارتباطی بین میزبان و میهمان و هم وجود قابلیت های متنوعی که دارند، می توانند بستری باشند برای جریان سازی و ترویج آیتم های گردشگری سبز. جایی که بهینه سازی مصرف منابع بخصوص در قسمت آب و انرژی، کاهش تولید پسماند و مدیریت آنرا اولویت قرار می دهد و می تواند علاوه بر توجه به شاخصهای زیست محیطی در دیگر بخش ها بخصوص اقتصادی و اجتماعی هم اثر مطلوب داشته باشد.
متمرکز شدن بر بهبود شاخصهای پایداری در گردشگری کشور
این مدیر در معاونت گردشگری کشور اظهار داشت: در ماه های اخیر گفتگوها و نشست هایی را با مدیران و کارشناسان حداقل ۵ پلت فرم رزرو آن لاین اقامت کشور داشته ایم. البته با اصلی ترین بازیگران این حوزه مکاتباتی داشته ایم. برخی بسیار استقبال کرده اند هر کدام به فراخور برنامه ها و تلاشهای خود، سهمی از بازار رزرو آن لاین در کشور دارند، بخشی از اهداف و برنامه های خویش را بر بهبود شاخصهای پایداری در گردشگری کشور متمرکز ساخته اند. البته در شروع مسیر قرار داریم اما بسیار روشن است رفته رفته با استفاده از خلاقیت و ابزارهایی که در اختیار این بخش قرار دارد شاهد افزایش واحدهای خدمات دهنده و هم جامعه توریست در کشور خواهیم بود که حساسیت بیشتری نسبت به چالش ها و مشکلات خواهند داشت و این یعنی تحقق نوع عالی گردشگری.
وی اضافه کرد: باید از شعار فاصله بگیریم و باورهایمان را نسبت به گردشگری پایدار و پایداری در گردشگری تقویت نماییم. فرصتی که اینروزها به واسطه اهمیت نقش گردشگری در دوران جنگ رقم خورده را باید جدی تر مورد بررسی قرار دهیم. همین امکانات و داشته ها با هر سطحی از خدمات و با هر روشی که عرضه شدند، عامل بسیار مهمی در پیشگیری از برخی بحران هایی شدند که رقم خوردنشان امری طبیعی بود و می توانست رقم بخورد اما نخورد و این، حاصل فضای خدمات دهنده گردشگری کشور بود و امروز وظیفه داریم ما هم بعنوان توریست و مسافران امروز و فردای این کشور، با حساسیت بیشتری از این خدمات استفاده نماییم و حساسیت ها و ملاحظات جوامع و مناطق میزبان را درک نماییم و مسیر تعامل دو سویه را در پیش گیریم. تا به توریست و گردشگری قابل دفاع تر و کارآمدتری برسیم، آن هم، زمانیکه عمیق تر متوجه شدیم چقدر این مورد اهمیت و ارزش دارد.
منبع: enjoytrip.ir