نگاهی به موانع توسعه گردشگری در ایران،
چاه های نفت یا دیپلماسی گردشگری؟
به گزارش لذت سفر خراسان رضوی فعالان گردشگری با گلایه می گویند تا وقتی که چاه های نفت درآمد دارد کسی به مساله گردشگری اهمیت چندانی نمی دهد اما بمحض این که درآمدهای نفتی ما با مشکل مواجه می شود یادمان می آید تا کرکره گردشگری را بالا ببریم و به فکر درآمدهای جایگزین باشیم.
بر اساس اعلام اتاق بازرگانی طی سال ۱۳۹۷، ۸میلیون گردشگر خارجی به ایران سفر کردند که از این طریق مبلغی حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به چرخه اقتصادی کشور وارد شد، اما بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم ها همچون تحریم های بانکی ضد ایران و بعد از آن انتشار کرونا ورود این درآمد به کشور گرفتار "کاهش و چالش" شد و به صنعت توریسم کشور صدمات جبران ناپذیری وارد کرد.
اما ایران که هفتمین کشور پرجاذبه دنیا و دارای ۴ فصل به حساب می آید چطور می تواند پتانسیل های گردشگری را فعال و پویا نگه دارد، در عین حال تحریم ها چه تاثیری در این حوزه دارند و چطور میتوان از نقش سیاست خارجه در توسعه گردشگری سخن گفت.
در همین رابطه پرهام پوررمضان، پژوهشگر حوزه اقتصاد بین الملل در گفتگو با ایسنا درمورد اهمیت و مولفه های دیپلماسی گردشگری اظهار نمود: ما چند نوع دیپلماسی معین و مشخص داریم که حد و حدود و مرزهای آنها مشخص بوده، مثل دیپلماسی سیاسی، امنیتی و فرهنگی که موضوعات این دیپلماسی ها مشخص است. اما یک سری از دیپلماسی ها هستند که شما می توانید در جهت هر یک از دیپلماسی های رسمی که انجام می دهید از این نوع دیپلماسی ها هم استفاده کنید، مثل دیپلماسی ورزشی، گردشگری و دیپلماسی غذا که آنها را به تازگی در دیپلماسی فرهنگی هم طبقه بندی می کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که رابطه بین دیپلماسی و گردشگری و یا در بیان کلان تر ارتباط بین روابط بین الملل و گردشگری چگونه رقم می خورد و این دو چطور بر یکدیگر تأثیر می گذارند، اظهار داشت: روابط بین الملل یک فضای بالادستی است و گردشگری یک فضای پایین دستی، گردشگری می تواند با استفاده از دیپلماسی، خودش را در جای جای جهان و کشورهای دیگر به عرصه بیاورد.
این کارشناس روابط بین الملل افزود: مثلاً ببینید در مسافرت اخیری که آقای رئیسی به قطر داشته اند و با عنایت به برگزاری جام جهانی فوتبال در این کشور، در ایران هم بخشی از ظرفیت های گردشگری در همین راستا درحال فعال شدن است، مثلا جزیره کیش را بعنوان یکی از مقاصد مهم برای اقامت گردشگران جام جهانی درنظرگرفته اند. حالا این مساله چه در دولت قبل و چه در دولت کنونی با ابزار دیپلماسی حاصل شده است.
پوررمضان در پاسخ به این سؤال که در کشور ما به مقوله دیپلماسی گردشگری تا چه اندازه ارج نهاده می شود و چه چشم اندازها و گام هایی برای تحقق و رونق بخشیدن به آن برداشته شده؟ اظهار داشت: ظرفیت های گردشگری در کشور ما از منظر فرهنگ، آثار طبیعی، آثار باستانی و... به خوبی وجود دارد اما آیا فقط برای توسعه گردشگری به همین ها نیاز است؟
وی با تکیه بر این که توسعه گردشگری نیازمند زیر ساخت است، بیان نمود: چیزی که ما در عرصه گردشگری با آن مشکل داریم همین مساله است. این زیرساخت شامل موضوعات گوناگونی است، همچون اینترنت، امکانات اقامتی و رفاهی، فرهنگ میزبانی، تور لیدرها و... اما این شاخص ها را چطور می توانیم ارتقاء دهیم؟ اینجا است که بحث دیپلماسی اقتصادی گردشگری مطرح می شود.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه اگر ما یک سیاست خارجی توسعه گرای درستی را انتخاب نماییم می توانیم کشورهای مختلف، بخصوص کشورهای همسایه را در جهت سرمایه گذاری در کشور ترغیب نماییم، افزود: اگر ما همانند دهه ۸۰ رابطه سیاسی درستی با امارات داشته باشیم، می توانیم از ظرفیت سرمایه گذاری آنها استفاده نماییم. البته در این خصوص باید به تاثیرگذاری تحریم های ظالمانه آمریکا هم اشاره ای کرد، اما این مساله نمی تواند مانع همکاریهای منطقه ای جمهوری اسلامی شود به شرطی که ایران بتواند از این ظرفیت درست بهره برده و زیرساخت های گردشگری اش را تقویت کند.
پوررمضان با تکیه بر این که وضعیت ما بطور قطع در زمینه گردشگری روبه رشد خواهد بود، خاطرنشان کرد: جامعه جهانی حالا در گذار نظم نوین بین المللی است، زمانی که نظم نوین بین المللی تغییر می کند ایالات متحده گرفتار افول قدرت می شود و دیگر کشورها مخصوصاً کشورهای بلوک شرق می توانند بازیگران گردشگری اصلی ایران باشند. وقتی این اتفاق رخ دهد به علت قرابت فرهنگی که در ایران با این کشورها وجود دارد بطور قطع گردشگری هم تقویت می شود.
وی تصریح کرد: برای تقویت زیرساخت های گردشگری ابتدا باید برنامه های توسعه را برمبنای تقویت گردشگری تنظیم نماییم. با نگاهی به برنامه های توسعه کشور می بینید که گردشگری در این برنامه ها نقش بسزایی ندارد. شما اگر می خواهید ظرفیت ها توسعه پیدا کند باید نقش گردشگری را هم در برنامه های توسعه تقویت کنید.
دست اندازهای توسعه گردشگری در ایران
این کارشناس روابط بین الملل در بخش دیگری از سخنانش ضمن اشاره به ۳ مانع موجود در راه توسعه گردشگری در ایران، اضافه کرد: دسته اول موانع موجود در سیاست خارجی ماست، این موانع خویش را در چارچوب قرار نگرفتن ایران در بحث های جهانی شدن نشان داده است. یعنی ایران تکلیف خویش را هنوز با مقوله جهانی شدن مشخص نکرده است.
پوررمضان دسته دوم موانع موجود در راه توسعه گردشگری ایران را همکاریهای منطقه ای دانست و اظهار داشت: ایران به علت این که روابط سیاسی خوبی با عربستان سعودی در دهه اخیر نداشته با چالش هایی مواجه بوده که چالش ها در مبحث ورود توریست به کشور تأثیر بسزایی داشته است و امیدواریم با توسعه و بهبود روابط میان دو کشور شاهد تاثیرات پررنگ آن در حوزه گردشگری و ورود توریست به کشور باشیم.
وی در مورد شهرهایی مانند مشهد و قم، بیان نمود: شاید ما بتونیم این طور برآورد نماییم که در یک سری از شهرهای زیارتی مانند مشهد و قم زائر خارجی یا گردشگر زیارتی داریم، اما دیپلماسی گردشگری یک مجموعه کلی است که گردشگر زیارتی شامل بخشی از آن می شود.
این کارشناس روابط بین الملل ضمن اشاره به این که دسته سوم موانع موجود در راه توسعه گردشگری ایران مسائل در ارتباط با سیاست داخلی است، افزود: این مورد به این باز می گردد که آیا ما می خواهیم در اقتصادمان بحث گردشگری نقشی داشته باشد یا خیر. این ها هنوز پرسش هایی است که پاسخ دقیق و جامعی به آن داده نشده است. در مورد تاکید مقام معظم رهبری در خصوص داشتن اقتصاد بدون نفت، آیا ما می توانیم توریسم و گردشگری را جایگزین نفت کنیم؟ اینها همه پرسش هایی است که سیاست گذاران ما به آن پاسخ دهند.
کنترل تورم با عنایت به اقتصاد گردشگری
این پژوهشگر حوزه اقتصاد بین الملل در پاسخ به این سؤال که توسعه گردشگری در ایران تا چه میزان مؤلفه ها و شاخصهای اقتصادی کشور را می تواند تحت تأثیر قرار دهد؟ اظهار داشت: برای دیپلماسی اقتصادی مؤثر یکی از عامل های خیلی مهم این است که یک سیستم حکمرانی اقتصادی درست بر یک کشور حاکم باشد. حال میزان گردشگر و گردشگری که وارد کشور می شود، می تواند بر اعداد و ارقام در ارتباط با توسعه درآمدها، اشتغال و تولید منجر شود؛ ازاین رو این امکان برای ما فراهم است تا با اقتصاد گردشگری تا حدودی تورم را هم کنترل نماییم.
پوررمضان در مورد تأثیر فشارهای بین المللی همچون تحریم ها بر حوزه گردشگری ایران، اظهار داشت: هر چقدر ما با جهان ارتباطات قوی تری داشته باشیم بطور قطع این مورد بر مساله گردشگری تأثیر خویش را خواهد گذاشت. اما بحثی که وجود دارد این است که میزان تاثیرگذاری آن چقدر است؟ مثلاً زمانی کهFATF را رعایت نکنیم چه مقدار بر اقتصاد ما تأثیر گذار است، این موارد بحث های کلانی است که نمی گردد آنرا با اعداد و ارقام پاسخ داد. مسلما شفافیت سیستم بانکی تاثیرگذاری بسیار زیادی در مراودات اقتصادی ما دارد، در زمینه گردشگری وقتی شما تحریم هستید یک شرکت توریستی اروپایی نمی تواند به صورت مستقیم پولش را به یک بانک ایرانی واریز نماید و این پول به واسطه سیستم دلالی یا راه های دیگر به ایران خواهد رسید.
افق گردشگری در ایران روشن است
وی ضمن اشاره به این که افق گردشگری در ایران را روشن می بینم، افزود: به دلایلی همچون گذار از یک نظم نوین جهانی و رفتن به سمت بلوک شرق میتوان چنین افقی را برای ایران ترسیم کرد. دلیل دیگر هم این است که من فکر می کنم در دهه های پیش رو غرب به نتایج واقع گرایانه تری نسبت به جامعه ایران می رسد و بطور قطع نمی تواند سیاست های فشار حداکثری خویش را ادامه دهد و این به مساله دیپلماسی اقتصادی ما کمک شایانی خواهد نمود.
منبع: enjoytrip.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب