در یك مناظره مطرح شد؛
دو هزار بنای دولتی، آماده واگذاری
به گزارش لذت سفر، مدیر عامل صندوق توسعه و احیا با اعلان اینکه امروز 2 هزار بنای دولتی آماده واگذاری است، اظهار داشت: متولی بافت تاریخی شهرها، فقط میراث فرهنگی نیست.
به گزارش لذت سفر به نقل از مهر، شهاب طلایی مدیر عامل صندوق توسعه و احیا و عبدالرضا مهاجری نژاد، عضو هیhت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در مناظره زنده تلویزیونی برنامه «بالاتر» که از شبکه خبر پخش گردید، موضوع واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی را نقد و بررسی قرار دادند.
در این مناظره، عبدالرضا مهاجری نژاد با نقد عملکرد صندوق توسعه و احیا در هجده سال گذشته، اظهار داشت: این صندوق از بدو تأسیس در سال ۱۳۸۴ تا امروز تنها ۱۲۰ بنا را به کمک بخش خصوصی احیا کرده و بطور متوسط هر سال فقط ۷ بنا احیا شده است. این نشان دهنده آنست که ایرادات زیادی در نحوه واگذاری وجود داشته است.
وی اضافه کرد: مخالفت اصلی ما با نحوه واگذاری این بناهاست، چونکه مکانیسم روشنی در مورد نحوه واگذاری ها وجود نداشته و مطالعات کاملی درباره ی آن صورت نگرفته و شیوه های مرمتی درستی نیز در آن اجرا نشده است و همین طور نوع کاربری و خدمات تعریف شده، با ماهیت بنا سازگار نیست.
وی ضمن تاکید بر ماهیت اقتصادی نهادهایی که به عنوان صندوق تأسیس می شوند افزود: در قانون مصوب شده توسط دولت و مجلس در برنامه چهارم، ماهیت حقوقی صندوق مشخص نشده و در برنامه هفتم توسعه نیز این ماهیت، تکمیل نشده است.
مهاجری نژاد با اشاره به ماهیت غیرانتفاعی صندوق که در قانون به آن اشاره شده است، اشاره کرد: اگر صندوق، دولتی است چرا به ماهیت غیرانتفاعی به آن منتسب شده است و اگر غیر انتفاعی است چرا ساختار و تشکیلات و هزینه های آن، وابسته به دولت می باشد.
وی به حوزه های سه گانه میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی اشاره نمود و افزود: صندوق و وزارتخانه تا الان دراین زمینه ها به وظایف خود به خوبی عمل نکرده اند.
در ادامه مناظره، شهاب طلایی، مدیر عامل صندوق توسعه و احیا در پاسخ به نقدهای مطرح شده، اظهار داشت: بنایی که متعلق به دولت می باشد، الی الابد به دولت متعلق می باشد، در بحث واگذاری، هیچ گاه موضوع فروش بناها، مطرح نیست.
وی افزود: موضوع اصلی ما جذب مشارکت مردم در حوزه حفظ میراث فرهنگی و تاریخیِ متعلق به خودشان است. واگذاری بناهای تاریخی تعبیر درستی نیست و ما معتقدیم آن چه که صندوق انجام می دهد، جذب مشارکت پذیری مردم در حفظ بناهای تاریخی است.
حفظ بناهای تاریخی، فقط ثبت آثار نیست
طلایی اشاره کرد: حفظ بناهای تاریخی، فقط ثبت این آثار نیست، صیانت از این بناها دارای یک چرخه چند مرحله ای شامل شناسایی، ثبت، مرمت و احیاست. زمانی که یک بنا با حضور مردم احیا شود، پایداری آن بالا رفته و به نحو احسن، حفاظت می شود.
مدیر عامل صندوق توسعه و احیا اضافه کرد: در گذشته نگاه تک بعدی به موضوع ثبت و صیانت از بناها وجود داشته و منافع مردم و جامعه محلی، لحاظ نشده است. سابقا در حفظ بناها، فقط موضوع ثبت، دنبال شده است و حضور و مشارکت مردم در احیا بناهایی که جنبه هویتی هم برای آنها دارد، محقق نشده است.
این مقام مسئول وزارت میراث فرهنگی افزود: تأسیس صندوق، تصمیم یکباره و آنی نبوده است بلکه حاصل تجربه سیاست گذاری کشور در امر احیای بناهای تاریخی است، طرح های مختلفی قبل و پس از انقلاب اسلامی برای صیانت از میراث فرهنگی و بناهای تاریخی اجرا شده و خروجی همه این طرح ها، تأسیس صندوق توسعه و احیا بوده است.
وی به بند ز ماده ۱۱۴ قانون برنامه چهارم توسعه اشاره نمود و اظهار داشت: بر طبق تجربه طرح های حفاظت، این قانون تصویب کرد که صندوقی تأسیس شود که متولی امر حفاظت و احیای بناهای تاریخی کشور شود.
فرصت سوزی در ادوار گذشته صندوق
طلایی افزود: این که صندوق نتوانسته به قسمتی از ماموریت های خود عمل کند، ناشی از فرصت سوزی هایی است که در ادوار گذشته اتفاق افتاده است. صندوقی که مولود دغدغه های دل سوزان و کارشناسان میراث فرهنگی بوده، در سنوات قبل، مورد پذیرش بخش های مختلف وزارتخانه، قرار نگرفته است و همین مسئله سبب شده فرصت های زیادی از دست برود.
وی اضافه کرد: در موضوع مشارکت مردم در احیای بناهای تاریخی باید گفت صندوق برای پر کردن یک خلأ کشور در عرصه حفاظت و احیای میراث فرهنگی کشور، تأسیس شده است و دارای یک شخصیت حقوقی مستقل، ذیل وزارت میراث فرهنگی است.
مدیر عامل صندوق توسعه و احیا اشاره کرد: طبق استفساریه ای که از دیوان محاسبات کشور گرفته شده، صندوق توسعه و احیا دارای ماهیت دولتی است و بنا بر این است که مانند سایر دستگاه های دولتی دارای ذی حساب و سازوکار مالی دولتی است. بند دو اساس نامه صندوق نیز تصریح می کند که صندوق، مؤسسه ای وابسته به وزارت خانه میراث فرهنگی است.
وی افزود: علاوه بر بند ز ماده ۱۱۴ برنامه چهارم توسعه، قانونگذار در ماده ۸ قانون پشتیبانی از استادکاران و فعالان صنایع دستی نیز صندوق را به عنوان نهاد دولتی معرفی می کند.
موضوع صندوق فقط بناهای دولتی نیست
طلایی در ادامه اشاره کرد: موضوع صندوق فقط بناهای دولتی نیست، ماده ۶ اساسنامه صندوق، بناهای تاریخی قابل احیا را شامل همه بناهای تاریخی شامل خصوصی و دولتی کشور می داند.
وی افزود: وقتی این ماموریت توسط قوه مجریه به صندوق اعلام شده است، این عنوان نشان دهنده فهم قانونگذار از مسئله حفاظت بناهای تاریخی است که آنرا منحصر به بناهای دولتی ندانسته و زمینه حضور صندوق در احیای همه بناها را فراهم نموده است.
سیاست تملک و مرمت با منابع دولتی، در عمل شکست خورد
طلایی در پاسخ به انتقادات مهاجری نژاد اظهار داشت: در یک دوره، برمبنای فهم قانونگذار و مجری قانون، از منابع عمومی کشور هزینه شده و بناهای تاریخی از مردم خریداری و تملک شد تا توسط دولت مرمت شود. اما تجربیات سالهای بعد نشان داد که این سیاست شکست خورده است و به سبب همین شکست، صندوق توسعه و احیا تأسیس شد تا با کمک بخش خصوصی و مردمی، بناها احیا شوند.
وی اضافه کرد: اگر مردم در خود بناها، ساکن بودند، این بناها به نحو احسن تری حفظ و مرمت می شد. در گذشته در بخش دولتی طرح های مرمتی شبیه طرح پردیسان، تصویب و اجرا شد ولی کفاف همه بناهای تاریخی کشور را نداد و چاره جویی برای حل این مشکل، منجر به تأسیس صندوق شد.
دو هزار بنای دولتی، آماده واگذاری است
مهاجری نژاد در ادامه مناظره، در پاسخ به طلایی اظهار داشت: امروز ۲ هزار بنای دولتی آماده واگذاری است، این بناها متعلق مردم است. وزارت میراث فرهنگی باید وظایف حاکمیتی خود عمل کند و جلوی تخریب بناهای خصوصی ارزشمندی مانند بازار تهران را بگیرد، نه این که سراغ راحت ترین کار برود که احیای بناهای متعلق به کل آحاد جامعه است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی اضافه کرد: دولت باید هم از نظر طرح مرمت و هم در اعطای تسهیلات به کمک مالکان بناهای خصوصی بیاید، چرا میراث فرهنگی بر احیای تک بناها اصرار دارد و بدنبال احیای بافت ها نمی رود.
طلایی در پاسخ اظهار داشت: در موضوع بناهای تاریخی کشور نمی توانیم یک نسخه واحد ارائه نماییم. از جانب دیگر ما نمی توانیم به سیاست شکست خورده گذشته بازگردیم که احیا را فقط به کمک منابع دولتی، دنبال می کرد.
مدیر عامل صندوق توسعه و احیا افزود: احیای تک بناها در بافت های تاریخی، محرک احیای کل بافت شده است. ما امروز تک بناهای دولتی در تبریز، اصفهان، یزد و اردکان داریم که با جذب مشارکت و سرمایه گذاری مردمی احیا شده و موجب ایجاد موج احیا در کل بافت تاریخی شده است.
غیبت دولت در احیای بافت های تاریخی
مهاجری نژاد در ادامه اشاره کرد: دولت با منابعی که در اختیار دارد، وارد احیای بافت نمی شود ولی به موضوع احیای بناها بوسیله واگذاری ورود می کند که دارای موانع قانونی می باشد و دلیل این امر هم، کمبود منابع مالی است.
طلایی در پاسخ اظهار داشت: متولی بافت تاریخی شهرها، فقط میراث فرهنگی نیست، بلکه نهادهای دیگری مانند شهرداری ها، وزارت راه و مسکن و شهرسازی، اوقاف و نهادهای گوناگون دیگری نیز در این بافت ها متولی هستند. این که در احیای این بافت ها فقط وزارت میراث فرهنگی را متولی بدانیم نه علمی است و نه عملی و اجرائی.
مدیر عامل صندوق اشاره کرد: موضوع اصلی ما جریان یافتن زندگی و حیات در بناهای تاریخی است و بحث فروش یا واگذاری فقط برای اجاره و منافع اقتصادی هیچ گاه مورد نظر ما نبوده و نیست. موضوع ما اصلاً دریافت کاستی های بودجه از محل واگذاری بناها نیست و فقط به مرمت و احیای آن پیش از آنکه به تلی از خاک تبدیل شوند می اندیشیم.
وی با اشاره به انتقادات مهاجری نژاد، اشاره کرد: مگر می شود در کشور بنایی توسط صندوق، احیا شود ولی فاقد طرح مرمتی مصوب نباشد، تا آن زمان که طرح مرمت یک بنا به تأیید شورای فنی صندوق نرسد، اجازه عملیات مرمت صادر نمی گردد.
وی اضافه کرد: در مورد بناهای شاخص و فاخر، وزارت میراث فرهنگی، کمیته نفایس ملی را تأسیس کرده است. در این کمیته، بزرگان حوزه میراث فرهنگی عضو هستند، اگر این کمیته تشخیص دهد که یک بنا باید توسط دولت، مرمت و اداره شود، مدیریت آن صد در صد به بخش دولتی سپرده می شود.
مهاجری نژاد در ادامه به موضوع متولی بودن وزارت میراث فرهنگی در احیای بافت ها اشاره نمود و اظهار داشت: خیلی از مساجد تاریخی نیازمند مرمت است و وزارت میراث فرهنگی برای آن کاری انجام نداده است.
همراهی و هماهنگی کامل اوقاف و میراث در احیای بناها
طلایی در پاسخ اظهار داشت: یکی از بهترین دوره های هماهنگی بین وزارت میراث فرهنگی و سازمان اوقاف در همین دوره فعلی انجام شده است، چونکه وزیر با سازمان اوقاف به عنوان یکی از دستگاه هایی که بیشترین تعداد بناهای تاریخی را در اختیار دارد، تفاهم نامه جامعی امضا کرده و روند همکاری ما با اوقاف در حوزه احیای بناهای تاریخی، روندی روبه رشد بوده و در تمام طول دوران گذشته تا امروز، بی سابقه بوده است.
طلایی در ادامه به جذب مشارکت مردم و بخش خصوصی برای مرمت و احیای ۴۰ بنا امسال توسط صندوق اشاره نمود و اظهار داشت: احیای ۴۰ بنا به مفهوم احیای بافت تاریخی، جذب اعتبار بخش خصوصی، اشتغالزایی برای مردم محلی، سرمایه گذاری مردم در بناهای تاریخی است.
عبدالرضا مهاجری نژاد در جمع بندی نهایی این مناظره اظهار داشت: بغیر از بحث فنی و کاربری، باید فرق اموال سرمایه ای و اموال مصرفی را بدانیم. ما در سالهای همه مراکز گردشگری در استانها را فروخته ایم که نتایج خوبی نداشته است.
وی اشاره کرد: در امر احیا باید مؤلفه های مربوط به حوزه اقتصاد گردشگری و محیط زیست، رعایت شود. من با نحوه واگذاری به این صورت مخالفت هستم اما در مورد اصل کاری که صندوق انجام می دهد مخالفتی ندارم.
منبع: enjoytrip.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب