کشف مهر سنگی ساسانی در مازندران
لذت سفر: باستان شناسان ایرانی در لایه نگاری های محوطه «قِلاکتی گِل» محله سُرخ رود مازندران، مُهر سنگی با نقش جانوری (ساسانی) کم نظیر را کشف کردند.
به گزارش لذت سفر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دومین فصل کاوش دیرینه شناسی تپه قِلاکتی گِل محله سُرخ رود شهرستان محمودآباد در استان مازندران به سرپرستی میثم فلاح و میثم نیکزاد با مجوز پژوهشگاه انجام شد.
میثم فلاح ـ سرپرست هیأت دیرینه شناسی محوطه «قِلاکتی گِل» ـ درباره جستجوهای این تپه تاریخی، توضیح داد: ادامه لایه نگاری، تعیین عرصه و پیشنهاد حریم، سرفصلی است که در تپه قلاکتی به دنبال آن هستیم. این تپه به شماره ۳۰۷۴۳ در سال ۱۳۹۰ ثبت ملی شده و بیش از یک دهه است پژوهش های روشمند و بلندمدت علمی در آن انجام می شود.
این عتیقه شناس اضافه کرد: تپه قلاکتی متشکل از دو برجستگی شرقی - غربی است. برجستگی شرقی کم ارتفاع، اما وسیع تر و برجستگی غربی مرتفع تر و وسعت آن نسبت به تپه شرقی کم تر است. ارتفاع بلندترین قسمت مجموع تپه از زمینهای همجوار ۱۲ متر و هم اکنون نزدیک ترین سایت کاوش شده استان مازندران به نوار ساحلی (با فاصله مستقیم ۴ کیلومتر به دریای مازندران) است که مساحتی نزدیک به چهار هکتار دارد.
فلاح اظهار داشت: گمانه زنی فصل اول در تپه غربی بوده و کاوش در آن تا عمق نزدیک به ۱۰ متر از سطح تپه ادامه یافت، اما به جهت بالا آمدن سطح آب زیرزمینی، ادامه‌ی کاوش و رسیدن به خاک بکر میسر نشد.
او سه دوره آهن، تاریخی (اشکانی و ساسانی) و اسلامی (قرون سه تا نه هجری قمری)، ۹ مرحله استقراری و یک مرحله گپ را فازهای شناسایی شده در فصل اول در تپه غربی برشمرد و اضافه کرد: قطعات سفال خاکستری ساده و بقایای معماری شامل قسمتی از یک کف و آوار ساختمانی انباشته، شناسایی شده متعلق به عصر آهن است.
وی همین طور اظهار داشت: علاوه بر قطعات سفالی به دست آمده از نهشته های دوره تاریخی، تعدادی گِل مُهر مزیّن به نقوش جانوری و هندسی و کتیبه ای به خط پهلوی ساسانی در گرداگرد نقوش به دست آمد که در شمار با اهمیت ترین یافته های کاوش فصل نخست این محوطه محسوب می شوند.
سرپرست هیأت دیرینه شناسی محوطه تاریخی قلاکتی گِل افزود: موجودیت این گل مهرها می تواند بیان کننده حضور نهادهایی در رابطه با کارهای تجاری و اقتصادی در محوطه باشد که این امر اهمیت تپه را در دوران تاریخی با مناطق همجوار و شاید در رابطه با تجاری دریایی می رساند.
فلاح کشف گل مهرها را نخستین نمونه به دست آمده در جستجوهای علمی مازندران اعلام نمود و اظهار داشت: از نهشته های دوره اسلامی تعداد زیادی قطعات میخ، قطعات سفالی ساده و لعابدار، سردوک و... به دست آمده است.
او با اشاره به اینکه این یافته ها ما را بر آن داشت که اهداف فصل دوم را در تپه شرقی پیگیری نماییم و تفاوت ها و تشابهات نهشته های فرهنگی دو برجستگی را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهیم، اضافه کرد: بدین جهت گمانه ای در بخش جنوبی تپه ایجاد و با نگاه لایه نگارانه آنرا شروع کردیم.
سرپرست این هیأت دیرینه شناسی اظهار داشت: کشف مُهر سنگی با نقش جانوری (ساسانی) که در نوع خود در اکتشاف منطقه کم نظیر بوده و پیدایی چهار مرحله معماری برجا با مصالح آجر و خشت در رابطه با دوره تاریخی (اشکانی ـ ساسانی) و سفال های شاخص این دوره، همچون دستاوردهای این فصل تا این هنگام بوده است.
وی با اشاره به اینکه همه این اتفاقات تا اینجا درحالی است که هنوز کار ادامه دارد و به خاک بکر نرسیده ایم، اظهار نمود: امیداواریم در بخش های زیرین، مشکل برخورد با آب های زیرزمینی را که در فصل گذشته با آن مواجه بودیم نداشته باشیم و بتوانیم به اولین فاز شکل گیری تپه قلاکتی گل محله سرخ رود دست یابیم.
این عتیقه شناس اظهار داشت: در مجموع، قلعه ماهانه سر مرکز اصلی و مهم مرعشیان در مرحله فوقانی و اسلامی، دوران اشکانی ـ ساسانی در مرحله میانی و عصر آهن در مرحله تحتانی مشخص شده است و شاید تا خاک بکر با لایه های قدیمی تر از آهن نیز مواجه شویم.
سرپرست هیأت دیرینه شناسی قلاکتی گِل اظهار نمود: نکته بسیار مهم از حیث وظایف آموزشی میراث فرهنگی و تشویق افراد به حفظ و حراست این محوطه با عنوان دیرینه شناسی برای مردم، این است که تا قبل کاوش فصل اول، حفاری های بدون مجوز زیادی روی تپه در سالیان گذشته صورت گرفته است که در یک شمارش، نزدیک به ۷۴ نقطه، چاله های بدون مجوز دیده می شود.
فلاح اظهار داشت: بعد از انجام کاوش فصل اول و طبق رسالت آموزشی که بر دوش خویش داشته و متعاقباً با سخنرانی هایی که در مساجد، محافل، ادارات و دانشگاه منطقه برگزار کردیم از حجم حفاری های بدون مجوز بسیار کاسته شد به نحوی که خود افرادی که در منطقه ساکن هستند، حافظان و حامیان این محوطه باارزش تاریخی شده اند که این اقدام در نوع خود کم نظیر بوده و جای تقدیر از اهالی منطقه را دارد.
منبع: enjoytrip.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب