میراث ناملموس ایران در آیینه جهان، ۲
لذت سفر: خراسان رضوی میراث ناملموس میراثی است که از گذشته به ما رسیده و ممکنست که همچنان در گروههای فرهنگی مختلف در زندگی مردم جریان داشته باشد. ثبت این میراث اساسا از نابودی آن جلوگیری می کند و موجب می شود این میراث فرهنگی در گذر زمان ناپدید نشود.
قطعا ثبت میراث ملموس یا ناملموس در سطح جهان یا ملی نشان از اهمیت آن دارد که با برنامه ریزی برای هر کدام از آن می توان در توسعه اقتصادی کشور نیز قدم هایی برداشت.
قالی بافی همچون هنرهای ایران زمین است که قدمتی بیش از ۲۰۰۰ سال دارد. هنرمندان ایرانی از قدیم تا حالا با بافتن و رج زدن های گل بته ها و شاخه ها این هنر فاخر ایرانی را به بیرون از مرزها نشان داده اند. بنا بر این «مهارت های سنتی قالی بافی در کاشان» به عنوان یکی از میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسیده است.
قالی کاشان در سال ۲۰۱۰ در لیست میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسید.
فرش کاشان باتوجه به سابقه هنری و مهارت های ملموس و ناملموس غنی سرشار از زیبایی و مباحث زیبایی شناسی است. بنا بر این استاد محسن محسنی، یکی از تلاشگران ثبت جهانی پرونده فرش کاشان دلیل به ثبت رسیدن این میراث ناملموس را صاحب فن، صنعت و صاحب هنر بودن کاشان اعلام نموده است.
قدمت و پیشینه کاشان در فرش بافی و سبک فارسی بافی آن با خصوصیاتی که به نام میراث ناملموس شناخته می شود بسیار معروف است. کاشان میان هنرهای دستی به ویژه فرش دستباف جایگاه ویژه و منحصر به فردی دارد و جلوه گاه اندیشه های لطیف انسانی است.
فرش بافی کاشان نیز دارای فرش عشایری و هم فرش شهری باف است که فرش های میمه و جوشقان نمونه های فرش عشایری کاشان هستند. از نظر تاریخی کاسیان یا کاشی ها توانستند در تاریخ کهن خود با فلاحت و صناعت بر طبیعت پیروز شوند و ادامه این توان را در بعدهای متفاوتی می توان مشاهده کرد.
همزمان با رنسانس غرب در ایران انواع هنرها به حرکت درآمد تا دوره قاجاریه آثار نیک و بد آنها وجود داشت و با طلوع باردیگر صنایع در معماری، نساجی، ابریشم شناسی و عملیات ابریشم، دولاتابی و چندلاتابی و گلابتون و مفتول های طلا که به کار برده می شد، خاص مردم کاشان بود.
اول قرن دهم که رنسانس ایران شروع شد نقش اول را کاشانی ها داشتند و قالی شاه عباسی، نخستین قالی شاه عباسی اصیل اهدا شده به حرم امام رضا(ع) با گل های شاه عباسی درشت محصول کار کاشانی هاست.
اهمیت قالی کاشان در دوره های متفاوت پیوسته ماندگار و مهارت های بافتن قالی که جزو میراث ناملموس این دیار کهن بوده است. توان بافت قالی، رنگرزی طبیعی و طراحی زیبا سبب توجه به فرش کاشان و معرفی آن برای جهانیان بوده است. رنگرزی طبیعی اساتید رنگرزی، طراحی و تلاش در تولید و بافت کارگاهی که تاکید بر روحیه کار جمعی دارد، از شاخصه های معرفی فرش کاشان به جهانیان بوده است.
استاد محسنی معتقد بود که آوازه قالی کاشان به بافندگان توانا و خوش ذوق آن ارتباط داشته که نسل به نسل هنر خودرا منتقل کرده اند و کاشان می تواند فرش های اصیل و زیبا تولید نماید.
از خاصیت های فرش کاشان که آنرا منحصر به فرد کرده است، می توان به بافت بسیار ظریف آن اشاره نمود. این خاصیت موجب می شود که نقش های به کار رفته در فرش حالت برجسته داشته باشند. با وجود این که امروز قالی کاشان در اندازه و ابعاد مختلفی بافته می شود، شهرت آن به سبب بافت قالی در ابعاد سجاده ای است.
فرش دست بافت تنها یک صنعت نیست بلکه هنر و هویتی برای ایرانیان است که دستان توانمند زنان و مردان عشایری آنرا خلق کرده است. مهارت های سنتی قالی بافی کاشان با راهنمایی مادران و مادربزرگ ها به دختران منتقل می شود؛ مردان نیز مهارت های خود در حوزه طراحی، رنگرزی، پشم چینی، ساخت دستگاه های بافندگی و ابزارسازی را ارتقا می دهند. همین طور ثبت فرش کاشان در لیست جهانی یونسکو می تواند روابط و گفت وگوها میان سنت های یکسان فرش را بهبود بخشیده و گوناگونی فرهنگی کشور ما را بیش از پیش منعکس کند.
شاردن، تاجر فرانسوی در سفرنامه خود درباب کاشان و قالی بافی چنین نوشته است، «در هیچ نقطه ای از ایران بیش از این شهر و اطراف آن، اطلس و مخمل، تافته و حریر موجدار و زری ساده و گلدار و یا ابریشم مخلوط به زر و سیم بافته نمی شود».
منبع:
anthropologyandculture.com
منبع: enjoytrip.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب